Uiterlijk 1 januari 2027 moet iedereen overgestapt zijn naar de premieregeling. Hoewel internationaal geprezen, is ook het Nederlandse pensioenstelsel immers toe aan verandering. (Zie onze blog ‘Op weg naar een nieuw pensioenstelsel’ voor een korte introductie). De ambitie van het nieuwe stelsel is om het pensioen transparanter te maken en meer inzicht te geven in de totstandkoming van ieders pensioenkapitaal. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor de administratie van pensioenfondsen. Zij krijgen een nog uitgebreidere taak te vervullen.
Krijgen waar je recht op hebt
De wetgeving omtrent het pensioen is eigenlijk simpel samen te vatten: je krijgt waar je recht op hebt. Maar: het berekenen van het bedrag waar iemand recht op heeft, is een grote uitdaging waar de administratie van een pensioenfonds mee te stellen heeft. En dat wordt in het nieuwe pensioenstelsel een nog grotere uitdaging. Dat heeft vooral te maken met de manier waarop het rendement in het nieuwe pensioenstelsel over de deelnemers verdeeld wordt.
De dataverzameling van een enkele deelnemer in een pensioenfonds is tot wel honderden velden groot. Theoretisch gezien kan een deelnemer tientallen decennia onderdeel uitmaken van het systeem. Dat betekent dat de dataverzameling ook nog eens over een dergelijk lange periode bijgehouden dient te worden. Voor al die jaren moet in het systeem ingevoerd worden hoeveel een deelnemer heeft verdiend, hoeveel uur hij heeft gewerkt, of hij een partner heeft enzovoort. Daarbij moet al deze data met terugwerkende kracht gecorrigeerd kunnen worden. Alles in het administratiesysteem moet controleerbaar zijn. En in het nieuwe pensioenstelsel komt er nog heel wat data bij.
Verdeling van het rendement
In het huidige systeem met de DB-regeling wordt op basis van alle gegevens bepaald hoe hoog het bedrag is dat je op je pensioenleeftijd krijgt uitgekeerd. Dat gaat nu veranderen. In het nieuwe pensioenstelsel worden geen garanties gegeven over wat je in de toekomst gaat ontvangen. Het uitgangspunt in het nieuwe pensioenstelsel is de premie.
Kiest een pensioenfonds voor de solidaire premieovereenkomst, dan zal het individuele pensioenkapitaal bepaald worden door het rendement van een collectief belegd bedrag. Dat is anders dan bij de flexibele premieovereenkomst, waar iedere deelnemer een individuele beleggingsrekening heeft. In theorie kan het beleggingsbeleid bij de solidaire premieovereenkomst ongeveer hetzelfde blijven als in het huidige pensioenstelsel. Waar het over gaat is de verdeling van rendement en niet over de verdeling van beleggingen. De grote verandering is de manier waarop het rendement wordt verdeeld.
In het huidige pensioenstelsel wordt het rendement gelijk over iedere deelnemer verdeeld. Hierbij wordt geen rekening gehouden met de leeftijd van de deelnemer. Aangezien het voor jongeren aantrekkelijker zou zijn om met meer risico te beleggen dan voor ouderen, is deze regeling niet gericht op het individu. De solidaire premieovereenkomst probeert hiervoor een oplossing te bieden.
Individueel kapitaal volgens 9 toedelingsregels
Bij de solidaire premieovereenkomst wordt het rendement verdeeld volgens negen verschillende toedelingsregels. Deze toedelingsregels hebben betrekking op bijvoorbeeld levensverwachting, beleggingen, rente enzovoort. Met deze toedelingsregels wordt het mogelijk om een jongere deelnemer meer risico toe te bedelen. Als het collectieve rendement bijvoorbeeld vijf procent is, zou een jonge deelnemer van 21 jaar bijvoorbeeld 15% rendement ontvangen op zijn eigen pensioenkapitaal. Terwijl een oudere deelnemer van 91 dan bijvoorbeeld 1% zou ontvangen. “Er is geen gratis lunch” zeggen we in de financiële wereld. De jongere deelnemer krijgt bij een slecht rendement ook met meer verlies te maken.
Voor de administratie is het een belangrijke taak om te zorgen dat met deze toedelingsregels er uiteindelijk niet meer aan de deelnemers wordt toebedeeld dan er aan rendement is gerealiseerd en dat stelt hoge eisen aan de administratieve systemen.
De premieovereenkomst betekent dat de administratie wordt uitgebreid met de vastlegging van extra data. Er moet duidelijk worden weergegeven hoe het kapitaal zich ontwikkelt. De nieuwe verdeling van het rendement zal in de rekenmodule geïntegreerd moeten worden. Daarbij is het cruciaal om alle toedelingsregels goed zichtbaar te maken, zodat de deelnemer precies inzicht krijgt in het kapitaal wat hij persoonlijk heeft opgebouwd. Zo vervult de administratie een belangrijke taak bij het transparant maken van het nieuwe pensioenstelsel voor de deelnemers.
Benieuwd naar de visie van Visma Idella over de solidaire premieregeling en toedelingsregels? De volgende blog gaat over het Experience Lab en wat we hebben geleerd van de 3-jaars reis in de tijd alsof de solidaire premieregeling al ingegaan was.